24 ýylyň dowamynda müňlerçe tejribeli ýazyjy we redaktor goşant goşan “Investopedia” -nyň goşantçylary dürli tarapdan gelýär.
Ondarymgeçiriji kompaniýalar tarapyndan öndürilýän çipleriň iki görnüşi bar.Adatça, çipler işine görä toparlara bölünýär.Şeýle-de bolsa, ulanylýan integral zynjyr (IC) baglylykda käwagt dürli görnüşlere bölünýärler.
Funksiýa nukdaýnazaryndan ýarymgeçirijileriň dört esasy kategoriýasy ýat çipleri, mikroprosessorlar, adaty çipler we çipdäki çylşyrymly ulgamlardyr (SoC).Integrirlenen zynjyryň görnüşine görä, çipleri üç görnüşe bölmek bolar: sanly çipler, analog çipler we gibrid çipler.
Funksiýa nukdaýnazaryndan ýarymgeçirijiniň ýat çipleri maglumatlary we programmalary kompýuterlerde we ammar enjamlarynda saklaýar.
Tötänleýin giriş ýady (RAM) çipleri wagtlaýyn iş ýerini üpjün edýär, fleş ýat çipleri bolsa maglumatlary hemişelik saklaýar (pozulmasa).Diňe okaň (ROM) we Programmable Read Only Memory (PROM) çiplerini üýtgedip bolmaz.Munuň tersine, öçürip bolýan programmirläp bolýan diňe okalýan ýat (EPROM) we elektrik bilen öçürip bolýan diňe okalýan ýat (EEPROM) çipleri çalşylýar.
Mikroprosessorda bir ýa-da birnäçe merkezi gaýtadan işleýän bölüm (CPU) bar.Kompýuter serwerleri, şahsy kompýuterler (HK), planşetler we smartfonlarda birnäçe prosessor bolup biler.
Häzirki kompýuterlerde we serwerlerde 32 bitli we 64 bitli mikroprosessorlar onlarça ýyl ozal işlenip düzülen x86, POWER we SPARC çip arhitekturasyna esaslanýar.Beýleki tarapdan, smartfonlar ýaly ykjam enjamlar adatça ARM çip arhitekturasyny ulanýarlar.Oýnawaçlar we ulaglar ýaly önümlerde has güýçli 8 bitli, 16 bitli we 24 bitli mikroprosessorlar (mikrokontrollar diýilýär) ulanylýar.
Tehniki taýdan, grafiki gaýtadan işleýän bölüm (GPU), elektron enjamlarynda görkezmek üçin grafikany görkezmäge ukyply mikroprosessordyr.1999-njy ýylda umumy bazara hödürlenen GPU-lar, häzirki zaman wideo we oýunlardan sarp edijileriň garaşýan tekiz grafikalaryny bermek bilen tanalýar.
1990-njy ýyllaryň ahyrynda GPU gelmezinden ozal merkezi gaýtadan işleýän bölüm (CPU) tarapyndan grafiki şekillendiriş ýerine ýetirildi.CPU bilen bilelikde ulanylanda, GPU CPU-dan hödürlemek ýaly çeşme talap edýän käbir funksiýalary düşürip, kompýuteriň işleýşini gowulandyryp biler.Bu, amaly gaýtadan işlemegi çaltlaşdyrýar, sebäbi GPU bir wagtyň özünde köp hasaplamalary ýerine ýetirip biler.Bu üýtgeşiklik has ösen we çeşmäni köp talap edýän programma üpjünçiligini we cryptocurrency magdan ýaly işleri ösdürmäge mümkinçilik berýär.
Senagat integral zynjyrlary (CICs), gaýtalanýan gaýtadan işlemek amallaryny ýerine ýetirmek üçin ulanylýan ýönekeý mikroshemalardyr.Bu çipler ýokary göwrümde öndürilýär we köplenç ştrih-kod skanerleri ýaly ýeke maksatly enjamlarda ulanylýar.Haryt integrirlenen zynjyrlar bazary pes marginler bilen häsiýetlendirilýär we Aziýanyň iri ýarymgeçiriji öndürijileri agdyklyk edýär.IC belli bir maksat bilen ýasalsa, oňa ASIC ýa-da Programma aýratyn integral zynjyr diýilýär.Mysal üçin, häzirki wagtda bitcoin gazmak diňe bir funksiýany ýerine ýetirýän ASIC-iň kömegi bilen amala aşyrylýar: magdan gazmak.Field Programmable Gate Arrays (FPGAs) öndürijiniň aýratynlyklaryna laýyklaşdyrylyp bilinýän başga bir standart IC.
SoC (çipdäki ulgam) iň täze çipleriň biridir we täze öndürijilerde iň meşhurdyr.SoC-de tutuş ulgam üçin zerur bolan ähli elektron bölekleri bir çipde gurulýar.SoC-ler, adatça, CPU-ny RAM, ROM we giriş / çykyş (I / O) bilen birleşdirýän mikrokontrol çiplerinden has köpdür.Smartfonlarda SoC-ler grafikany, kameralary we ses we wideo işleýşini hem birleşdirip bilerler.Dolandyryş çipini we radio çipini goşmak üç çipli çözgüt döredýär.
Çipleri klassifikasiýa etmek meselesine başgaça çemeleşip, häzirki zaman kompýuter prosessorlarynyň köpüsi sanly zynjyrlary ulanýarlar.Bu zynjyrlar adatça tranzistorlary we logiki derwezeleri birleşdirýär.Käwagt mikrokontrol goşulýar.Sanly zynjyrlar, adatça ikilik zynjyryna esaslanýan sanly diskret signallary ulanýarlar.Iki dürli naprýa .eniýe bellenýär, olaryň hersi dürli logiki bahany görkezýär.
Analog çipler esasan sanly çipler bilen çalşyryldy (ýöne doly däl).Kuwwatly çipler adatça analog çiplerdir.Giň zolakly signallar henizem analog IC-leri talap edýär we henizem datçik hökmünde ulanylýar.Analog zynjyrlarda naprýa .eniýe we tok zynjyryň käbir nokatlarynda yzygiderli üýtgeýär.
Analog IC-ler adatça induktorlar, kondensatorlar we rezistorlar ýaly tranzistorlary we passiw komponentleri öz içine alýar.Analog IC-ler ýalňyşlyklara sebäp bolup biljek ses ýa-da kiçi naprýa .eniýe üýtgemelerine has ýykgyn edýärler.
Gibrid zynjyrlar üçin ýarymgeçirijiler, adatça, analog we sanly zynjyrlar bilen işleýän goşmaça tehnologiýalar bilen sanly IC-lerdir.Mikrokontrollar, temperatura datçikleri ýaly analog mikroshemalar bilen interfeýs üçin analogdan sanly öwrüjini (ADC) öz içine alyp biler.
Munuň tersine, sanly-analog öwrüji (DAC) mikrokontrola analog enjam arkaly ses geçirmek üçin analog naprýa .eniýeleri döretmäge mümkinçilik berýär.
Ondarymgeçiriji pudagy hasaplaýyş we elektronika bazarlarynyň köp segmentinde täzelikçi bolup, girdejili we dinamiki.CPU, GPU, ASIC ýaly ýarymgeçiriji kompaniýalaryň haýsy görnüşlerini öndürýändigini bilmek, pudak toparlary boýunça has akylly we has habarly maýa goýum kararlaryny almaga kömek edip biler.
Iş wagty: Iýun-29-2023